Yeme bağımlılığı
Yeme bağımlılığında vücut ağırlığı ve vücut görüntüsü ile ilgili bir takıntı mevcuttur. Yeme bağımlılığı alkol ve madde bağımlılığına benzer. Alkol bağımlısı için alkol, kokain bağımlısı için kokain neyse yeme bağımlısı için de tatlı, unlu ya da yağlı yiyecekler odur. Yeme bağımlıları yiyecekleri özler ve arzular. Yemeği azaltmaya çalıştıklarında madde bağımlılarındaki gibi yoksunluk çekerler ve yeme arzuları daha da artar. Yeme bağımlıları hem fiziksel hem de ruhsal yoksunluk yaşayabilirler. Titreme, kramplar, depresyon, ağlama krizleri ve kendine kızma bunlardan bazılarıdır.
Yeme bağımlıları yiyeceklerin verdiği zevk ve rahatlamaya takıntılıdırlar. Yemeyi kontrol edemezler. Yemeye başladıklarında duramazlar. Yemek yiyerek rahatlarlar. Sevdikleri yiyecekleri bulmak ya da temin etmekle uğraşırlar. Stresli durumlarda rahatlamak için yemeye yönelirler. Yemenin son ucunda pişmanlık ve şişmanlama yada fiziksel rahatsızlık gibi olumsuz sonuçlar meydana gelmesine rağmen yeme atakları devam eder.
Yeme bağımlılığı türleri:
1. Aşırı yeme (oburluk)
Bu kişiler kendilerini tutmaya çalıştıkları halde aşırı yerler. Gün boyu yiyebilirler. Acıkmadan da yiyebilirler. Önce biraz kilo verseler de sonra fazlasıyla geri alırlar. Kilo dalgalanmaları tipiktir. Hızlı yemek yerler. Aşırı yedikten sonra pişmanlık ve iğrenme hissederler. Bazen yemelerini kontrol etmedeki başarısızlık nedeniyle kendilerini tamamen salıp depresyona girebilirler. Yem e ve kilo problemleri insan ilişkileri, çalışma hayatları ve kendilerine güvenlerini olumsuz etkiler.
2. Bulimia nervoza
Bulimia nervozada aşırı yeme dönemleri ile yiyecek ve kilolardan kurtulmak için çaba dönemleri birbirini izler. Aşırı yeme ataklarında kısa süre içinde büyük miktarda yiyecek tüketir ve sonra çeşitli yollarla bunları atmaya uğraşırlar. Bu yollardan bazıları kenidini kusturma,ishal yapıcı ya da idrar söktürücü ilaçlar kullanma,aşırı diyet ya da egzersiz yapmadır.Vücut şekilleri ve kilolarıyla fazla uğraşırlar.Yeme atakları ve kusmalardan sonra pişmanlık yaşayabilirler.Yeme ataklarını ve kusmalarını saklamaya çalışırlar.Yerken ve çıkarmaya çalışırken örneğin yemekten sonra ortadan kaybolurlar.Depresyon,huzursuzluk ve duygu dalgalanmaları sıktır.
3. Arıoreksia nervoza
Ölüme dahi neden olabilen bir durumdur. Kişinin vücut ağırlığı normalin %15m altına iner, kilo almaktan büyük bir korku vardır, çok zayıf olmasına rağmen normal hatta kilolu olduğuna inanır. Anoreksia ciddi bir ruhsal rahatsızlıktır. Anoreksikler hay atlarındaki stresli durumlarla baş etmede ve yoğun duyguları yaşamakta büyük zorluk çekerler. Yiyecek kısıtlama, düşünce ve duygularını küntleştirerek güç ve kontrol oluşturmanın bir yolu haline gelir. Kilo vermek yada aşırı zayıf kalmak için yememe, kusma, ilaç kullanma gibi her yolu kullanabilirler. Bayan anoreksiklerde adetler kesil ir. Başkalarının yanında yemekten utanabilirler. Yemekle ilgili yalan söyleyebilirler. Aşırı egzersiz yaparlar. Sosyal olarak içe dönüktürler.
Çaresi
Yeme bağımlıları zamanla diyet ya da kendini aç bırakmanın yarar sağlamadığını, hatta durumu kısır döngüye soktuklarını anlarlar. Özellikle bulimia, ağır bir diyet denemesinin arkasından tepki olarak başlayabilir. Kişi zayıflamaya taktıkça kilosu ile uğraş içine girer, bunu takıntı haline getirir ve sonunda dayanamayıp yeme atakları başlar. 0 nedenle bulimiklerin ağır diyetleri bırakıp düzenli yemeye başlamaları önerilir. Ciddi vakalarda profesyonel yardım şarttır. Öfke, korku ve depresyon gibi duyguların ele alındığı psikolojik bir tedavi gereklidir. Kilo yeme bağımlılığının temeli değil sadece bir belirtisidir. Güvenli ve destekleyici bir ortamda öfke, utanç gibi duygularını araştırmaları; vücut görüntüsü, ilişkiler, aile sistemi ve psikolojik travmalar gibi sorunlar üzerinde çalışmaları gerekir. Psikolojik açıdan oburluk ve atıştırma nöbetleri yeterince doyurulamamış sevgi ve destek arayışının, bulimia nervoza derinlerde yatan bir aşağılık kompleksinin ya da bastırılmış duyguların, anoreksia nervoza ise çocukluk çağında yaşanmış ciddi travmaların göstergesi olabilir