Kısa Psikotik Bozukluk

Olgu Sunumu: Yeni Mezun Baskı Altında

Bay Y., 26 yaşında, işletme fakültesinden yeni mezun olmuş ve saygın bir şirkette, babasının en fazla kazanabildiğinin 3 katı maaşla çalışmaya başlamıştır. Bay Y., nispeten küçük ve az iddialı bir okulu ve işletme fakültesini bitirdiğinden, bu becerdiğine şaşırmıştır. Bu yeni işi, büyüdüğü küçük kentten daha büyük bir şehre taşınmasına yol açmıştır. Son 3 hafta boyunca, şirketin sonbaharda işe başlayacak 30 yeni çalışanı için karşıladığı yaz yönetim kursuna katılmaktadır. Neredeyse kurs başlar başlamaz Bay. diğerlerine ayak uyduramadığını fark etmiştir. Başkaları her şeyi hızlıca kaparken, kendisi yalnız kalmış gibi hissetmektedir. Anksiyete belirtileri ortaya çıkmış ve uyumakta güçlük çekmeye başlamıştır. Kurs başladıktan bir hafta sonra Bay Y. sınıftaki diğer kişilerin kendisi hakkında aşağılayıcı şekilde konuştuklarından ve başarısız olması için kendisine komplo kurduklarından emin hale gelmiştir. Kaybettiği önemli ders notlarını, diğer öğrencilerin, kendisinin başarısız olması için çaldıklarından emindir. Telefonunda garip çıtırtılar duymakta ve şirketin telefonunu dinleterek kendisini kovmak için bir neden bulmaya çalıştığına inanmaktadır. Kursa başladıktan üç hafta sonra muayeneye gelmiştir. Kursta yeterince çalışamamakta, uyuyamamakta ve başarılı olamayacağından endişe duymaktadır. Antipsikotik tedavisi başlandıktan sonraki ilk hafta içinde Bay y'nin belirtileri kaybolmuştur. İlaçların etkisiyle biraz "yavaşladığını" söylese de kursu bitirmeyi başarmıştır. Bay Y.'nin bu dönemde uykusuzluk ve ajitasy- onu olsa da, maninin diğer belirtileri görülmemiştir. Ancak, teyzesinin bir çok defalar hastaneye yatış gerektiren klasik seyirli İki Uçlu Mizaç Bozukluğu'nun olduğuna dikkat çekilmelidir.

Kısa Psikotik Bozukluk İçin Ayırıcı Tanı Kılavuzu

DSM-IV (ve DSM-IV-TR) içinde yer alan Kısa Psikotik Bozukluk DSM-III- R'deki "Kısa Reaktif Psikoz'un yerini almıştır. Kavram, başka bir ruhsal hastalık (örn., Psikotik Özellikli Duygudurum Bozukluğu) lehine sayılmayacak herhangi bir stres etkeni mevcut olsun ya da olmasın, 1 aydan kısa süren tüm psikozları kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Sıklıkla olduğu gibi, bir kısa psikotik süreç, okula ya da yeni bir işe başlamak, askere gitmek gibi, belirgin bir baskı unsuru ile tetiklenmişse, bu "Belirgin Stres Etkeni Olan" alttipiyle belirtilmelidir. Bazen stres etkeni genel olarak olumlu diye nitelendirilebilecek bir olay (örneğin iyi bir iş fırsatı bulmak, önemli bir terfi almak ya da çocuk sahibi olmak gibi) olabilir. Kısa Psikotik Bozukluk genel olarak hastalık Öncesi iyi işlevsellik düzeyi ve iyi prognoz özelliklerini taşımaktadır.

Kısa Psikotik Bozukluk tanısı koymak için belirtilerin en az 1 gün, en fazla 1 ay sürmesi gereklidir. Bu, bir kaç saat süren belirtileri de kapsayan DSM-III-R'den farklıdır. Eğer hekim Şizotipal, Paranoid ya da Smırda : Kişilik Bozukluğu ile birlikte ara sıra görülen çok kısa süreli belirtileri tamlandırmak istiyorsa, kullanılabilecek kategori Başka Türlü Adlandınlamayan Psikotik Bozukluk'tur.

Kısa Psikotik Bozukluk tanısı belirtiler henüz sona ermeden, ileriye dönük olarak konulamaz, ancak kişi 1 aydan kısa süre içinde İyileşince konulabilir. Örneğin, Bay. ilk geldiğinde hastalığın izleyeceği seyrin bu bozukluğa, Şizof- reniform Bozukluk, Sannlı Bozukluk ya da bir Duygudurum Bozukluğu'na mı uyacağını belirlemek mümkün olmamıştır. Bu yüzden, uygun tanı Başka Türlü Adlandınlamayan Psikotik Bozukluk şeklindedir.

Kısa Psikotik Bozuklukta Tedavinin Düzenlenmesi

Kısa psikotik süreçler genellikle antipsikotik ilaçlar (ve eğer varsa), baskı unsuruyla kişinin başa çıkmasına ya da ondan kaçınmasına yardımcı olmayı hedefleyen, psikoterapinin bir arada uygulanmasıyla tedavi edilir.