Manik Depresif Hastalıkta Kullanılan İlaçlar Neşterdir ?
Manik depresif hastalıkta en sık kullanılan ilaçlar duygu durum düzenleyicilerdir. Bazı şeker hastalarının insülin alması ya da bazı yüksek tansiyon hastalarının tansiyon ilacı alması gibi manik depresif hastalığı olan kişilerin de uzun yıllar, bazen ömür boyu bu ilaçları almaları gerekir. Bunlar hem hastalığın akut alevlenme dönemlerinde belirtilerin ortadan kalkmasını sağlar hem de aradaki normal dönemlerde hastalığın tekrarlamasını engelleyen koruyucu bir görev yaparlar.
En sık kullanılan duygudurum düzenleyici Lityum (Lithuril)'dur. Bu element, sofra tuzuna benzer basit bir molekül içinde ilaçlarda bulunur. Modern ilaçların bulunmadığı dönemlerde "deliliğe iyi geldiği söylenen bazı içme ve kaplıca sularının bu elementten zengin olduğu anlaşılmıştır. Yararlılığı kanıtlanmış diğer duygu- durum düzenleyiciler, aynı zamanda epilepsi (sara) hastalığında da kullanılan karbamezapin (Tegretol ve başka piyasa isimleriyle satılır) ve valproik asittir (Depakin ve başka piyasa isimleriyle satılır). Yine epilepside kullanılan başka bir ilaç olan Lamotrig in (Lamictal) manik depresif hastalığın özellikle depresif dönemlerinin tedavisi ve korumasında yararlıdır.
Mani döneminde klasik antipsikotik ilaçlar (haloperidol- Norodol, klorpromazinL argactil vb.) ve benzodiyazepinler (klon azepam- Rivotril, Lorazepam- Ativan) kullanılabilir. Klasik antipsikotikler, yan etki olarak, hastaları rahatlaştırdığı ve seyrek de olsa kalıcı hareket bozukluklarına yol açan ildikleri için dikkatli kullanılmalıdırlar.
Ayrıca bu ilaçlar manideki hastayı depresyona sokabilmektedir. Son yıllarda piyasaya çıkan ve klasik antipsikotiklerle karşılaştırıldığında yan etkileri çok daha az olan ve depresyona yol açmayan atipik antipsikotikler (olanz apin- Zyprexa risperidon- Risperdal, ketiapin- Seroquel vb.) hem manik dönemin tedavisinde hem de iyi dönemlerde duygu durum düzenleyici olarak kullanılabilmektedir. Bu ilaçları kullananların kilo alımı ve şeker hastalığı yönünden dikkatli takip edilmeleri gereklidir. Depresyon ilaçları (fluoksetin- Prozac, Depreks; sitalopram- Cipram, Citol, sertralin- Lustral, venlafaxin- Efexor" vb.) bazı vakalarda kullanılsalar da maniye yol açabildikleri için dikkatli olunması ve mümkün olduğunca kullanılmamaları uygundur.